Het Wiel 2023-2
Frans en Sieneke op theatertour: ‘Zet ons in een lege zaal en het is feest’
Ze worden twee iconen van het Nederlandstalige levenslied genoemd en dat is niet voor niks. Frans Bauer en Sieneke Baum-Peeters hebben allebei hun sporen op dit gebied meer dan verdiend. Ze werkten al eerder samen en dat smaakte naar meer. Eind vorig jaar hadden ze de You Tube-hit Vaya con Dios. En in maart zijn ze gestart met een grote theatertour van vijftig optredens, ’n Avond met jou, onder begeleiding van de Holland Showband.
WOONWAGENRECHT
Toewijzingseisen standplaats; mag een gemeente van alles eisen?
Een gemeente besloot dat mensen die in aanmerking wilden komen voor een standplaats aan meerdere voorwaarden moesten voldoen. Zo moesten aspirant-bewoners niet alleen aantonen dat zij van woonwagenbewoners afstammen, maar ook zij minimaal zes van de afgelopen tien jaar in een woonwagen gewoond hadden, plus dat zij inwoner zijn van die gemeente. De rechter vond dat de gemeente die laatste twee eisen niet mocht stellen. Advocaat Jaasma legt uit waarom, en wat een gemeente wel mag opnemen in de voorrangsregels voor toewijzing.
’De plek in de geschiedenis, daar willen wij erkenning voor’
Er moet meer aandacht komen voor de vervolging van Sinti en Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de geschiedenislessen op scholen, maar ook tijdens de Nationale Dodenherdenking. Daarvoor pleit activiste Lalla Weiss, die zich al jaren inzet voor de rechten van Sinti en Roma.
'Wij zijn op dezelfde basis vervolgd en vermoord als Joden. Dat wordt weleens vergeten.’
Ter nagedachtenis aan zijn omgekomen familie heeft Zoni Weisz (86) op 18 april Stolpersteine gelegd voor zijn oude huis aan de Laarstraat in Zutphen. 'Er ging niet één dag in mijn leven voorbij dat ik niet op de een of andere manier teruggekeken heb en teruggedacht heb aan mijn familie', zegt Zoni in de reportage die Omroep Gelderland over hem en zijn in de Tweede Wereldoorlog vermoorde vader, moeder, twee zusjes en broerje maakte.
Tonny zoekt talent - Jaymio Brink (18)
In deel 8 duikt Tonny Pruijmboom in de wereld van BMX met BMX talent Jaymio Brink, die in de voetsporen treedt van zijn vader Dorus Brink. Jaymio is vijf keer Nederlands kampioen, een keer Europees kampioen, drie keer derde van de wereld geworden en een keer tweede van de wereld bij de junioren. Ook vader Dorus komt aan het woord.
Zusilia en Noa in de race voor nationale miss-titel
Bij de miss-verkiezingen van tegenwoordig draait het niet meer om mooi zijn alleen. Je moet onder andere goed overweg kunnen met anderen, zakelijk talent hebben en hart voor een goed doel. Noa van 15 en Zusilia van 30 jaar hebben het in zich. Beiden dingen dit jaar mee naar de nationale titel van miss. Zusilia naar die van Miss Netherlands Universe, en Noa naar die van Miss Teen Nederland.
Een nieuwe woonwagen? Eerst zelf voorfinancieren graag
Was er dit jaar net goed nieuws vanuit de NHG - met ingang van 1 januari kan ook voor woonwagens extra worden geleend voor energiebesparende maatregelen - is er een fikse nieuwe kink in de kabel op het hypothekenfront. De Rabobank heeft de voorwaarden zo veranderd dat pas een hypotheek wordt verstrekt als de woonwagen op de standplaats staat. En er zijn meer beperkende voorwaarden.
En verder:
- Toch verzekering mogelijk via Centraal Beheer en FBTO?
- 'Daar praat ik niet over'. Boek van Anjes Wolfs-Driessen over het leven van haar moeder Mädie Franz, een Sinti meisje dat de oorlog overleefde.
- Nieuws van WBN: agenda herdenkingen en andere evenementen.
- Geldzaken: huurverhoging per 1 juli
- Raad voor de Journalistiek veegt klacht van de Stichting Sinti, Roma en Reizigers over berichtgeving NOS van tafel
- Nieuws kort
Het Wiel 2021-6
Harderwijkers hopen op groot nieuw centrum
Het college van B en W van Harderwijk heeft de koers uitgestippeld voor nieuw woonwagenbeleid. Uitgangspunt is de huidige 56 standplaatsen uitbreiden met 65 tot 85 plekken. Als het aan de bewoners ligt, komen die op één grote nieuwe locatie, met een eigen clubhuis en bij voorkeur op de plek van het vroegere grote centrum. ‘Het is niet dat we afgezonderd willen leven van de rest van de samenleving, we willen wonen in familieverband’, zegt Lammert de Ruiter.
Tip van de sluier voor een goede oliebol...
Het is zaterdagmiddag tegen sluitingstijd. In de oliebollenkraam van Steff Rouleaux wordt heel wat afgelachen en gedold. De een krijgt een stuk ducktape over zijn mond toegewenst, een ander wordt plagend beschreven als ‘kinky’. Het tekent de gemoedelijke sfeer in de kraam van Oliebollen Utrecht.
Hoe gaat het nu met…Sieneke!
Ze was nog maar net achttien toen ze in 2010 voor Nederland meedeed aan het Eurovisiesongfestival met Ik ben verliefd (sha-la-lie). Het heeft de carrière van Sieneke Baum-Peeters, als zangeres van het levenslied, tot op de dag van vandaag een boost gegeven. ‘Zonder dat songfestival, had ik niet gestaan waar ik nu sta.’ Sieneke is getrouwd en heeft twee kinderen.
Woonwagenrecht: Oude huurwagen en onderhoud
Er zijn veel woonwagenbewoners die nog in een huurwoonwagen wonen die best wel oud is. Veel van die woonwagens vertonen gebreken en zijn in ieder geval niet aangepast aan de moderne tijd. De isolatiewaarden laten vaak te wensen over. De stookkosten zijn dan ook erg hoog. Met de verhoogde gasprijzen kan dat voor veel mensen een probleem gaan opleveren. Advocaat Sjoerd Jaasma gaat in op de vraag: wat kun je daar aan doen?
Giovanni’s zoektocht naar zijn roots
Zijn oma groeide op in de woonwagen in Zeeland en moest als meisje van zes al op het land werken. Bewogen door de jeugd van zijn oma en nieuwsgierig naar zijn eigen achtergrond, ging kleinzoon en theatermaker Giovanni Brand (27) op zoek naar zijn roots. En naar een antwoord op de vraag waar hij al lang mee worstelde: ben je als homo wel welkom op het woonwagencentrum? Het resulteerde in de theatervoorstelling ‘Zigeunerkind met traan.’
De gezichten achter Rolleman lifestyle
Hij is een eenvoudige volksjongen, zoals hij zelf zegt, zij komt uit de wagen. Samen met dochter Anna en zoon Nico vormen Marcel en Nellie Jacobs het familiegezicht achter het lifestyle-merk Rolleman, dat sinds begin dit jaar achter op Het Wiel prijkt. Met joggingpakken die zijn ontworpen voor de mensen van de wagen, maar aanslaan bij een veel breder publiek. Niet vreemd, vindt Marcel. ‘Een wiel is de basis voor heel veel dingen in het leven, bijna alles draait om, of op wielen.’
En verder in dit Wiel:
- Tonny: De laatste column
- Documentaire Wonen is bijzonder
- René Otto wint Best Young Talent Award voor de beste jonge jurist/advocaat
- Internationale Roma dag opgenomen bij feestdagen in kalenders en agenda's van De Hobbit
- Nieuws van de VBWN en VSRWN
- Het geharrewar over de kosten van een woonwagen
Het Wiel 2021-1
Over nooit ingeloste beloftes
Meer dan twintig jaar geleden, vlak voor de afschaffing van de Woonwagenwet, kwam toenmalig staatssecretaris Remkes met een overzicht van 46 ‘tekortgemeenten’. Hoe zijn deze gemeenten omgegaan met de tekorten? Hebben ze de benodigde standplaatsen ooit bijgebouwd? Journalist Inge Oosterhoff zocht het uit voor Pointer, een onderzoeksprogramma van KRO-NCRV.
Beleid gemeenten - De stand van zaken
Hoe gaan gemeenten om met het nieuwe beleidskader van minister Ollongren? Is de behoefte aan standplaatsen inmiddels geïnventariseerd? Zijn er plannen voor uitbreiding? In het vorige Wiel hielden we een rondje langs een aantal 'goede voorbeeld-gemeenten'. In dit Wiel een nieuwe ronde, waarbij opvalt dat gemeenten en bewoners soms wel een heel andere inschatting maken van de behoefte aan standplaatsen.
Hoe gaat het nog met… Janske
In een woonwagen ben ik geboren… Het is al tientallen jaren terug dat Janske dit nummer zong, maar het is nog niet vergeten. Het zou het lijflied van woonwagenbewoners worden. Heel bijzonder, want Janske Mentzij (54) was nog maar vijftien in die tijd. Ze is altijd met muziek bezig gebleven en maakte begin vorig jaar een comeback met Ik ben weer terug.
Woonwagenrecht: Huurwoonwagen, heb je daar recht op?
Woonwagenadvocaat Sjoerd Jaasma ontvangt regelmatig vragen van woonwagenbewoners over het kunnen huren van een woonwagen. Het is bekend dat het overgrote deel van de woonwagenbewoners over een eigen woonwagen beschikt, maar er is nog steeds een groep van minimaal 25 procent die graag een huurwagen wil. Heb je daar recht op? Advocaat Jaasma gaat op deze veelgestelde vraag in.
Sinti in Nuenen hebben veel geduld nodig
Twee jaar geleden wilde de provincie Noord-Brabant de gemeente Nuenen samenvoegen met Eindhoven, want de dorpelingen waren niet in staat hun eigen zaken te regelen. Op het laatst ging de annexatie niet door. Het dossier Woonwagenzaken van meer dan 1000 pagina’s laat zien dat het er misschien toch van moet komen. De gemeente geeft heel veel geld uit, maar de bewoners merken er niets van.
Geschiedenis Haagse Sinti en Roma vastgelegd
Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, verbleven de meeste Sinti en Roma in Nederland in de stad Den Haag. Daar zijn tijdens de zigeunerrazzia van 16 mei 1944 ook de meeste mensen opgepakt. Hoe hun leven er voor die desastreuze dag uit zag, en wat de gevolgen waren van de razzia, is te lezen in Sinti en Roma in Den Haag - Voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog (1900-1970). Het boek is in opdacht van het Haags Gemeentearchief geschreven door onderzoeker Peter Jorna.
Moedige redders in Middelharnis
Het is altijd prettig als mensen meedenken over interessante verhalen voor de lezers van Het Wiel. Zo werd de redactie door een opmerkzame lezer gewezen op een artikel in Eilanden-Nieuws van 5 juli 2002. Het gaat over het verloop van de Watersnoodramp op 1 februari 1953 bij het woonwagenkampje in Middelharnis. Dit keer belicht vanuit het perspectief van enkele moedige dorpsgenoten, die in actie kwamen toen ze hoorden dat bewoners van het kampje in grote nood verkeerden.
Verder in dit Wiel
- Oordeel 'weigeren huurwoonwagen geen discriminatie' stelt teleur
- Hoe staat het met de monitor woonwagenstandplaatsen?
- Column Tonny: koud hè...
- Gemeente Hoogeveen zet streep door stilstand-beleid na uitkomst behoefteonderzoek
- Ook gemeente Den Haag gaat kijken naar mogelijkheden tot uitbreiding
- Nieuws vanuit de VSRWN (Vereniging Sinti, Roma en Woonwagenbewoners in Nederland)
- Geldzaken: Steunregelingen in coronatijd
- Liefs van....
Nog vaak discriminatie woonwagenbewoners, Sinti en Roma
Woonwagenbewoners, Sinti en Roma in Nederland ervaren nog vaak discriminatie. Ook voelen zij zich buitengesloten van de maatschappij. Dat blijkt uit een onderzoek van het Europese bureau voor de Grondrechten (FRA). Het bureau heeft ruim 4600 Roma, Sinti en reizigers geïnterviewd in zes landen: België, Ierland, Engeland, Zweden, Frankrijk en Nederland.
Ceija Stojka – Een Roma meisje in de oorlog
In concentratiekamp Auschwitz kreeg ze een nummer op haar arm getatoeëerd: Z6399. De Z van ‘zigeuner’. Ceija Stojka was een meisje van pas tien jaar oud. ‘De ellende, het leed, ik ruik het nog’, zou ze jaren later schrijven in haar boek: Wij leven in het verborgene. Heel bijzonder is dat ze de gruwelen van drie naziconcentratiekampen heeft overleefd.
Zigeunerrazzia in Helmond
Op 16 mei 1944 werd de familie Hanstein aangehouden op het woonwagenkamp Scheidijk in Helmond en op transport gezet naar kamp Westerbork. Twee personen wisten tijdens de tocht naar het politiebureau te ontsnappen en overleefden de Tweede Wereldoorlog. De rest van de familie werd omgebracht. De getuigenis van Stephanus (Tatta) Hanstein, die eerder werd opgetekend in het boek Ik ben een zigeuner uit 1980 van Jan Beckers.
Foto: politie bij razzia van Sinti en Roma, winter 1937 in Renningen / Leonberg Duitsland. Bundesarchiv Duitsland
Woonwagen Awards uitgereikt
Voor het zevende achtereenvolgende jaar vond zondag 1 oktober de Roma Pride plaats. Tien landen deden dit jaar mee. In Nederland was de organisatie in handen van de Vereniging Sinti, Roma en Woonwagenbewoners Nederland (VSRWN). Zij greep de Roma Pride aan om Woonwagen Awards uit te reiken aan mensen die zich hebben ingezet voor woonwagenbewoners, Sinti en Roma. Onder de winnaars: voormalig minister Stef Blok van Wonen, Arnhems wethouder Wonen Geert Ritsema en journalist Felix Nijland uit Oldenzaal.
(foto: Peter Jorna)
Roma jongeren willen een normaal leven, met een huis en een baan
Dream, believe, create and succeed is een spreuk aan de muur van het kantoor van de Nederlandse Romavereniging in Lelystad. Dit zijn precies de woorden waar Esmeralda Nicolich inspiratie uit put. Zij is voorzitter van de vereniging die zij twee jaar geleden samen met Kole Pavlov oprichtte: “(...) ze praten vooral over ons en weinig met ons. Natuurlijk zijn er problemen, maar overal is een oplossing voor. Zolang je afstand houdt en niet samenwerkt en ons woord niet zo veel waarde heeft, komen we niet verder."