Bevrijding Auschwitz herdacht
Vandaag is het precies 70 jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd door Sovjetsoldaten. In het kamp zaten nog ongeveer 7500-8000 verzwakte gevangenen opgesloten.
Sinti en Roma
Naar Auschwitz werden naar schatting 1,5 miljoen mensen gedeporteerd. Onder hen ook Sinti en Roma. Behalve Joden probeerden de Nazi’s ook Sinti en Roma ( ‘zigeuners’) uit te roeien. Al vòòr de oorlog werden Duitse en Oostenrijkse Sinti en Roma opgepakt – zogenaamd om de criminaliteit te bestrijden – en afgevoerd naar Dachau en Buchenwald. Vanaf het midden van de jaren dertig werden vrouwen gedwongen gesteriliseerd.
Toen de oorlog eenmaal begonnen was, zijn in Oost-Europa Sinti en Roma op grote schaal slachtoffer geworden van executies uitgevoerd door Einsatzgruppen. Vanuit heel Europa werden zij gedeporteerd naar de vernietigingskampen. In Auschwitz heeft de beruchte kamparts dr. Josef Mengele voor zijn wrede medische experimenten veel Sinti en Roma kinderen gebruikt. Hoeveel Sinti en Roma tijdens de oorlog zijn omgebracht is nog altijd moeilijk na te gaan: serieuze schattingen lopen uiteen van ongeveer 100.000 tot enkele honderdduizenden slachtoffers.
In Nederland werden op 16 mei 1944 overal Sinti en Roma opgepakt en naar Westerbork afgevoerd. Drie dagen later vertrok een trein met 245 van hen naar Auschwitz. Na de oorlog kwamen er slechts 30 terug. Over de vervolging van Sinti en Roma is na de oorlog veel minder geschreven en gesproken dan over de jodenvervolging.
Op http://www.romasinti.eu vertellen zes Roma en Sinti die de oorlog hebben overleefd over hun lot, opdat de genocide op Roma en Sinti nooit vergeten zal worden.
102.000 namen lezen
Wereldwijd wordt vandaag de moord op ruim 6 miljoen Joden, Sinti en Roma herdacht. Van hen kwamen er 102.000 uit Nederland.
102.000 maal de moord op een uniek mens, met een naam en een gezicht.
Foto: Settela Steuinbach, Nederlands Sinti meisje, gefotografeerd in de trein die op het punt staat om van Westerbork naar Auschwitz te vertrekken (19 mei 1944). Jarenlang werd gedacht dat het hier om een Joods meisje ging, totdat journalist Aad Wagenaar in 1994 op zoek ging naar haar ware identiteit. Van de zoektocht is een documentaire gemaakt door Cherry Duyns, “Settela, gezicht van het verleden”.
(foto: Still uit de Westerborkfilm gemaakt door Breslauer, collectie NIOD, AmsterdamStill uit de Westerborkfilm gemaakt door Breslauer, collectie NIOD, Amsterdam)