Wat betekenen de uitspraken van het College voor de Rechten van de Mens
Zoals de meeste lezers wel zullen hebben gehoord heeft het College voor de Rechten van de Mens in twee zaken uitspraak gedaan in het voordeel van de woonwagenbewoners die hebben geklaagd. Zowel de gemeente Oss als de Woningstichting Mooiland zijn zwaar op de vingers getikt. Volgens het College discrimineren zij woonwagenbewoners en dat mag natuurlijk niet
Uitsterfbeleid
De gemeente Oss en de Woningstichting Mooiland zijn op de vingers getikt. De Woningstichting omdat deze weigert leeggekomen standplaatsen opnieuw te verhuren en de gemeente Oss omdat zij een actief uitsterfbeleid ten aanzien van woonwagenstandplaatsen voeren. De gemeente bouwt geen standplaatsen erbij en als er één leeg komt wordt deze opgeheven. Dat heet een uitsterfbeleid. De Woningstichting Mooiland voert dit beleid uit zonder dat zij hun eigen verantwoordelijkheid in deze nemen. Zij zijn tenslotte aangewezen als organisatie om er in Nederland voor te zorgen dat er voldoende betaalbare woonruimte is voor iedereen en met name ook voor mensen met een laag inkomen en bijzondere doelgroepen zoals woonwagenbewoners, Roma en Sinti.
Verboden onderscheid
Volgens het College voor de Rechten van de Mens maakt Mooiland een verboden onderscheid op grond van ras door de woonwagenbewoners die geklaagd hebben niet in aanmerking te laten komen voor het huren van twee vrijgekomen standplaatsen. Volgens hetzelfde College kunnen de woonwagenbewoners een beroep doen op bescherming op grond van hun ras. De woonwagenbewoners zijn namelijk aan te merken als etnische groep die zich onderscheidt vanwege zijn cultuur. Met haar afbouwregeling voert Mooiland het woonwagenbeleid van de gemeente Oss uit. Nu dit beleid aangemerkt wordt als discriminerend, discrimineert Mooiland ook. Mooiland kan zich, volgens het College voor de Rechten van de Mens, niet verstoppen achter het beleid van de gemeente. Mooiland heeft een eigen verantwoordelijkheid en zo is dat.
Ras
Het College voor de Rechten van de Mens legt het begrip ras uit zoals dat is vastgelegd in diverse internationale verdragen die Nederland allemaal heeft ondertekend. Het begrip omvat tevens huidskleur, afkomst en nationale of etnische afstamming (kamerstukken II 1990-91, 22 014). Ze noemen in hun uitspraak nog meer bronnen maar het voert te ver om daar in dit artikel allemaal op in te gaan. U kunt de uitspraken van het College vinden op hun site onder zaaknummer 2014-165 en 2014-166.
Wat kun je er mee
Het is natuurlijk bijzonder prettig en bemoedigend dat het College deze uitspraken gedaan heeft, maar wat kun je er mee? Kun je bijvoorbeeld nu aangiften doen tegen de gemeente of de woningbouw of Nijbod? Kun je nu afdwingen dat lege standplaatsen weer verhuurd gaan worden?
Deze vragen zijn niet eenvoudig te beantwoorden. Het ligt juridisch erg ingewikkeld maar ik doe een poging het uit te leggen.
Ik denk dat de woonwagenbewoners met deze uitspraken in de hand wel veel sterker staan dan voorheen. Gemeenten die nu nog een uitsterfbeleid willen voeren of gaan voeren zullen zich zeker achter de oren gaan krabben. Het College zal namelijk niet alleen deze uitspraken doen maar dit ook zeker met de overheidsinstanties gaan bespreken. Dit gaat zeker gevolgen hebben. Als u nu met deze problematiek te maken heeft dan adviseer ik u de desbetreffende gemeente en/of Woningbouwvereniging op deze uitspraken te wijzen. U moet dat schriftelijk doen en dan ook direct de door u gewenste leegstaande standplaatsen aangeven en aanvragen. Mocht de gemeente of de woningstichting bij hun standpunt blijven neem dan contact op met mij of een andere advocaat bij u in de buurt. Ik schat zo maar eens in dat een procedure kans van slagen heeft.
Strafrecht
Kunnen bewoners nu ook aangifte doen tegen de gemeente of Woningbouwvereniging? In principe is discriminatie verboden en ook vastgelegd in het Wetboek van Strafrecht. Met name artikel 137 f en g. Een gemeente kan niet erg snel vervolgd worden. Zodra er sprake is van het uitvoeren van een publieke taak die tot de exclusieve bevoegdheid van de gemeente hoort dan is de gemeente niet vervolgbaar. Als de gemeente optreedt als verhuurder van standplaatsen dan zijn zij volgens mij niet immuun voor strafvervolging. Immers er zijn vele anderen die woonruimte verhuren. Dit geldt nog sterker voor een woningbouwvereniging. U kunt dus aangifte doen als u dat wilt. Of het openbaar ministerie tot vervolging overgaat dat is hun beslissing. Mochten zij niet overgaan tot vervolging dan kunt u zich nog met een klacht (artikel 12 Sv) tot het gerechtshof richten.
door: Sjoerd Jaasma, advocaat woonwagenzaken
* Dit artikel werd eerder geplaatst in Wiel 1-2015.