“Sta niet toe dat er alleen over ons vergaderd wordt, maar met ons!”
(uit Het Wiel archief) Cobus de Jong (64) en Arjan Gelder (58) zijn in meerdere opzichten een opvallend duo. Lang versus kort van stuk. Van de wagen versus burger. Twee verschillende mannen die elkaar vinden in gedeelde idealen. ‘Het moet anders in Nederland. Niet door te roepen vanaf de zijlijn, maar door zelf actief deel te nemen aan de politiek.’ Daarom richten ze samen de Partij voor Gerechtigheid op.
De ouders van Cobus kozen voor de liefde. Hij was boer, zij kwam uit Wassenaar. Een combinatie die nogal wat weerstand opriep. Ze lieten zich echter niet weerhouden, trouwden en verdienden aanvankelijk hun brood door als clown langs scholen te gaan. Later ontwikkelden ze zich tot kermisreizigers. Cobus, een van zeventien kinderen, werd geboren op een woonschuit in Friesland. Pas toen hij zijn vrouw leerde kennen kwam hij in contact met woonwagenbewoners. Nu wonen ze al jaren met de hele familie op het woonwagencentrum in Zandvoort.
Ghana
Naar school is hij nooit geweest. ‘Op een paar weken bij de paters na. Vroeger had je nog geen mobiele scholen die met de kermis meereisden.’ Het heeft hem niet belemmerd om een goede boterham te verdienen. Zo’n 35 jaar geleden kwam hij in contact met een Afrikaan die hem vertelde dat er in West-Afrika veel behoefte aan tweedehands spullen was. ‘Ik ben eerst in Ghana gaan kijken, voelde me er direct thuis. De mensen waren lief. Ondanks dat ze zelf nauwelijks te eten hadden, gaven ze eerst wat aan mij. Dat heeft indruk gemaakt. Ik ben er mee begonnen om te helpen, later heb ik van deze handel mijn bestaan gemaakt.’
In 1979 kwam Jerry Rawlings via een staatsgreep aan de macht. Cobus kwam met hem in contact en adviseerde hem over verschillende zaken. ‘Jerry heeft het stuur met groot succes in handen genomen. Op mijn advies heeft Jerry internationale investeerders naar Ghana kunnen halen. Ik was bijvoorbeeld ook betrokken bij het op gang brengen van een energiedam voor elektriciteit en het bouwen van scholen. Ze zijn begonnen met het aanleggen van nieuwe wegen, hebben mensen hun land teruggegeven om huisjes op te bouwen en er zijn plantages aangelegd. Ghana heeft niet meer stil gestaan, het staat nu aan de top van West-Afrika.’
Arjan is opgegroeid als enigst kind. Zijn beide ouders hadden gastvrijheid hoog in het vaandel staan. Het grootste deel van zijn leven woonde hij in Haarlem. Vroeger zat ook hij een tijdje in de handel, zo leerde hij Cobus kennen. ‘Ik had een partij Thaise overhemden over.’ Het klikte en ze hielden contact.
Adrenaline
Terwijl Cobus zijn bedrijf in Ghana uitbreidde ‘Op een gegeven moment had ik veertien winkels’ en zich ontpopte tot adviseur, deed Arjan naast commerciële ook management ervaring op. Politiek betrokken was hij altijd al. ‘Vroeger was ik voorzitter van de jongerenafdeling van de VVD in Kennemerland.’ Daar stopte hij mee, maar hij bleef politieke bijeenkomsten bezoeken om problemen in de samenleving aan te kaarten. ‘Strijden tegen onrecht loopt als een rode draad door mijn leven.’
De omslag komt als zijn ouders in een verzorgingstehuis komen. De misstanden die hij daar ziet en de nieuwe eigen bijdrage berekening van de AWBZ in 2007 blazen zijn politieke aspiraties leven in. Hij windt zich er enorm over op. ‘Ik heb zoveel partijen hierop aangesproken, maar er werd niets mee gedaan. Toen heb ik besloten zelf een partij op te richten. Ik heb Cobus gebeld of hij het zag zitten. Na vijf minuten zei hij: ‘Mijn adrenaline begint te stromen.’
Want ook Cobus maakt zich steeds meer zorgen over Nederland. Cobus: ‘Ik heb in Ghana zoveel gezien, hoe dat land is opgeklommen, terwijl Nederland steeds verder in het moeras zakt.’ Hij stoort zich bijvoorbeeld al jaren aan de onduidelijke regelgeving rondom het woonwagencentrum in Zandvoort, het tekort aan standplaatsen in het algemeen en het verdwijnen van de cultuur. ‘Er wordt steeds van alles beloofd, er worden nieuwe externe bureaus ingeschakeld, maar de gemeente komt haar afspraken niet na. Daarnaast worden de bewoners als groep aangekeken, wanneer een enkeling de boel verstiert.’
‘En dat zie je ook binnen de complete maatschappij’, vult Arjan aan.
Wakker schudden
‘Minderheidsgroeperingen maken veel onrecht mee’, aldus Arjan. ‘Ook bijvoorbeeld voedselbanken zijn voor ons onaanvaardbaar. Binnen het rechtssysteem gaat er veel verkeerd. En wanneer je het hebt over onrecht, dan dekt de naam van: ‘Partij Voor Gerechtigheid’ de gehele lading. Vandaar deze keuze. Wij willen strijden tegen onrecht en uitbuiting, mensen die onrecht voelen ondersteunen en ze de juiste weg wijzen, om uiteindelijk recht te halen.’
Nog niet alle standpunten van de partij zijn duidelijk, blijkt deze middag, maar de heren zijn druk bezig met een manifest. Onder het motto ‘Goedkoper, beter en efficiënter’ willen ze de boel op de schop nemen; een standaard ziekenfonds en basisinkomen voor iedereen, verbetering van het toezicht op de zorg, een aangepast belastingsysteem en meer bijvoorbeeld meer referenda. Arjan: ‘De overheid moet ook weer dienend worden. Wij zijn fel tegen betutteling. En uiteindelijk moet de menselijke maat weer terug. Het is bijvoorbeeld toch zielig en kinnesinne dat we bij aow-ers halen. Zij hebben er voor gezorgd dat we er zo bij zitten. Of neem de boeren die aan banden worden gelegd, zij zouden veel meer inspraak moeten hebben, het recht om mee te beslissen.’ Praktijk vanuit de praktijk, daar gaat het om volgens beiden.
‘We willen mensen wakker schudden’, zegt Cobus. ‘De wereld is niet van mij, niet van u, maar van iedereen. Mensen moeten zich laten zien en horen. Sta niet toe dat er alleen over ons vergaderd wordt, maar met ons. Wij hopen dat zich ook vanuit de woonwagens mensen aanmelden om mee te denken en uiteindelijk in besturen of de Kamer willen plaatsnemen.’
Want dat is het doel, de landelijke verkiezingen in 2011. Maar zover is het nog lang niet. De partij wordt nu opgericht, om het programma rond te krijgen gaan ze bijeenkomsten organiseren. ‘Een combinatie van entertainment en politiek.’ Door een optreden van bijvoorbeeld een zanger te combineren met de serieuze zaak hopen ze veel mensen te bereiken. ‘We willen de grootste partij worden.’
bron: Het Wiel 4-2009, tekst/foto: Sanderijn Loonen