Sinti, Roma & Gadje
In 2008 maakte Pieter van Huystee voor IKON tv een tweeluik over de geschiedenis van Sinti en Roma in Nederland, Sinti, Roma & Gadje: Zigeuners in Nederland. De Tweede Wereldoorlog vormt het startpunt van het tweeluik. De documentaire schetst aan de hand van interviews met zigeuners, politici en ambtenaren en met gebruikmaking van uniek, soms onthutsend archiefmateriaal, een verhelderend beeld van de bewogen geschiedenis van de zigeuners in Nederland.
In Nederland leven ruim 5000 Sinti en Roma, afstammelingen van zigeuners die al eeuwen in West- en Oost-Europa wonen. Voor sommige Sinti en Roma is ‘zigeuner’ een scheldwoord, anderen zien het juist als een geuzennaam. Vaak worden de zigeuners op één lijn gesteld met woonwagenbewoners, zelf maken ze op grond van hun culturele achtergrond een scherp onderscheid. Niet-woonwagenbewoners worden door hen aangeduid met ‘gadje’ (burgers).
In de jaren vijftig reizen de zigeuners nog vrij door Nederland, daarna worden ze samen met andere woonwagenbewoners bij elkaar geplaatst in grote woonwagencentra. Rondtrekken mag niet meer en hun ambulante werk, zoals messen slijpen, raken ze kwijt. Ze moeten noodgedwongen een beroep doen op een uitkering en maken zich daarmee afhankelijk van de Nederlandse overheid.
In de jaren zeventig worden honderden Joegoslavische zigeuners die illegaal naar Nederland kwamen met een Generaal Pardon gelegaliseerd. Ze worden, dit najaar precies 25 jaar geleden, opgevangen in elf gemeenten en moeten volgens plan in vijf jaar geïntegreerd zijn in de Nederlandse samenleving. Veel zigeuners geven hier gehoor aan, een deel van hen gaat in huizen wonen. Maar van de geplande integratie en emancipatie komt weinig terecht.
Er zijn tot op heden problemen op het gebied van huisvesting, scholing en werk. Het grootste probleem van de zigeuners is echter het negatieve imago dat hen aankleeft en de daarmee gepaard gaande vijandige houding van burgers. Voor de nieuwe generaties zigeuners is wegtrekken geen optie meer. Zoals één van hen zegt: “Er is geen plek om naar toe te vluchten. We moeten er hier iets van maken.”
De tweeluik kan bij de Ikon nabesteld worden.
[…] Zie ook de tweeluik over de geschiedenis van Sinti en Roma in Nederland: Sinti, Roma & Gadje – Zigeuners in Nederland. […]