Gemeente sloopt woonwagen
De afgelopen jaren is het een aantal keren voorgekomen dat de gemeente een woonwagen die op een standplaats stond heeft gesloopt. Op basis van de nieuwsberichten kom ik op een stuk of drie grote en nog volstrekt goede woonwagens. Zo werd onlangs nog een woonwagen in Spijkenisse gesloopt.
Op dit moment is de situatie in de gemeente Waalre erg actueel. De bewoners daar moeten hun loodsen afbreken. Hoe zit dat nu wettelijk. Wat mag de gemeente en wat niet en hoe werkt de procedure precies.
De Wet
De gemeente moet zich houden aan de wet. De bestuurders in een gemeente heten niet voor niets wet-houders. Dat betekent dat zij verplicht zijn de wettelijke regels te handhaven. De gemeente heeft hierbij te maken met twee belangrijke wetten± de Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht. In de gemeentewet is geregeld hoe de gemeente wordt bestuurd en wie waarover de baas is. In de Algemene wet bestuursrecht is precies vastgelegd wat de regels zijn als de gemeente wil optreden tegen bepaalde bouwwerken of gebouwen.
Wanneer kan de gemeente optreden
De gemeente kan alleen optreden tegen illegale bouwwerken. Een bouwwerk is illegaal als er geen bouwvergunning voor is verleend. Hoe zit dat nu met een woonwagen. Tot oktober 1992 vielen woonwagens niet onder het begrip bouwwerk of gebouw zoals bedoeld in de toenmalige Woningwet. De definitie van een woonwagen stond in de Woonwagenwet en is later overgenomen in de Woningwet. Pas vanaf oktober 1992 is er een bouwvergunning nodig voor het plaatsen van een woonwagen. In Brabant wordt de laatste jaren met erg veel enthousiasme gecontroleerd op illegale bebouwing op de woonwagencentra. Als u kunt aantonen dat de wagen er al stond voor oktober 1992 en er daarna ook niets is veranderd, dan heeft u geen bouwvergunning nodig. Overigens heet de bouwvergunning tegenwoordig omgevingsvergunning, maar inhoudelijk is er niets aan veranderd.
Hoe werkt de gemeente
Als de gemeente heeft vastgesteld dat er sprake is van een bouwwerk waarvoor geen vergunning is verleend, dan kunnen zij ingrijpen. Ik schrijf hier kunnen, maar volgens onze hoogste bestuursrechter, de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, moet de gemeente optreden tegen illegale situaties. We noemen dat met moeilijke woorden: de beginselplicht tot handhaving. Niet veel gemeentes houden zich daar overigens aan. Soms kan een gemeente er niet onderuit om op te treden, maar dat is vooral als andere mensen klagen dat er een illegaal gebouw staat.
De gemeente zal eerst een brief sturen met de aankondiging dat er een illegale situatie is geconstateerd en wat de gemeente vindt dat er moet gebeuren. We noemen dit de vooraankondiging of waarschuwing. U wordt dan in de gelegenheid gesteld hierop te reageren en uw mening te geven. Dat noemen we de zienswijze. U kunt dat mondeling doen of schriftelijk. De gemeente kan twee dingen doen. Ze kunnen zeggen dat u het illegale bouwwerk voor een bepaalde datum zelf moet weghalen, en als u dat niet doet dat u dan een geldbedrag aan de gemeente moet betalen. We noemen dat de last onder dwangsom. In de eerste brief, die een waarschuwing is, staat dit alvast aangekondigd maar dat gaat pas in nadat u uw mening hebt kunnen geven. Als de gemeente blijft bij haar standpunt dat het bouwwerk illegaal is, komt er een nieuwe brief en dat is het officiële besluit. Hierin staat de definitieve datum waarop het bouwwerk weg moet zijn en welk geldbedrag u anders moet betalen. Dat kan zijn een bedrag per dag of week dat het bouwwerk er nog staat, wel met een maximum, of een groter bedrag in één keer.
De gemeente kan ook schrijven dat zij het bouwwerk zelf komt weghalen als u het niet doet. Dat noemen we de last onder bestuursdwang. Verder gaat die procedure hetzelfde als de dwangsomprocedure. Dus eerst een waarschuwing, zienswijze indienen en dan nieuw besluit.
Rechtsbescherming
Tegen het besluit kan bezwaar gemaakt worden. En als de gemeente het besluit niet opschort kunt u ook de rechter vragen het besluit voorlopig op te schorten in afwachting van de uitslag van de bezwaarprocedure. Ik adviseer u wel bij dergelijke problemen direct juridische hulp in te schakelen.
Legaliseren
De gemeente is altijd verplicht, voordat ze overgaat tot aanschrijven, te onderzoeken of de in hun ogen illegale situatie nog legaal gemaakt kan worden en zo ja hoe dat dan zou moeten. Soms is het zo dat dan alsnog een vergunning aangevraagd kan worden. Vaak heeft de gemeente daar al een mening over en geeft zij in haar brieven aan of ze mogelijkheden ziet tot legaliseren. Meestal ziet een gemeente die niet, maar soms wel. U kunt dan alsnog de vergunning aanvragen en de aanvraag zal getoetst worden aan de geldende regelgeving.
Slopen of verwijderen
Mag de gemeente uw wagen of schuur slopen als u niet voldoet aan de aanschrijving? Er is hier erg weinig jurisprudentie over te vinden. Dat zou gunstig kunnen zijn omdat het dan kennelijk niet zo vaak voorkomt. Uit de spaarzame uitspraken blijkt het volgende: als de gemeente in haar recht staat en er ligt een onherroepelijke uitspraak van een rechter of het besluit van de gemeente is inmiddels onherroepelijk, dan kan de gemeente de woonwagen weghalen en opslaan. Dat gebeurt dan ook regelmatig. De woonwagen wordt dan opgeslagen op een terrein en de eigenaar kan deze ophalen tegen betaling van de kosten van het weghalen en opslaan. Hier zit het probleem. Als de gemeente meer geld kwijt is aan het weghalen en opslaan van de woonwagen dan aan het slopen dan zou de gemeente kunnen kiezen voor sloop. Als het gaat om een oude woonwagen die bestaat uit twee tegen elkaar gemaakte CRM of VROM-wagens, kunt u zich daar wel iets bij voorstellen. Als het echter gaat om een vrij nieuwe wagen met bovenverdieping, luxe keuken en badkamer dan ligt het toch anders. De gemeente zal iedere keer die afweging moeten maken, de kosten-baten analyse. Als het vervoeren en opslaan veel meer kost dan de wagen waard is, dan zou ze kunnen besluiten tot sloop.
door: Sjoerd Jaasma, advocaat woonwagenzaken
Bron: Wiel 6-2013
Reacties zijn gesloten.