Het Wiel 2023-2

Frans en Sieneke op theatertour: ‘Zet ons in een lege zaal en het is feest’

Ze worden twee iconen van het Nederlandstalige levenslied genoemd en dat is niet voor niks. Frans Bauer en Sieneke Baum-Peeters hebben allebei hun sporen op dit gebied meer dan verdiend. Ze werkten al eerder samen en dat smaakte naar meer. Eind vorig jaar hadden ze de You Tube-hit Vaya con Dios. En in maart zijn ze gestart met een grote theatertour van vijftig optredens, ’n Avond met jou, onder begeleiding van de Holland Showband.

 

WOONWAGENRECHT 
Toewijzingseisen standplaats; mag een gemeente van alles eisen?

Een gemeente besloot dat mensen die in aanmerking wilden komen voor een standplaats aan meerdere voorwaarden moesten voldoen. Zo moesten aspirant-bewoners niet alleen aantonen dat zij van woonwagenbewoners afstammen, maar ook zij minimaal zes van de afgelopen tien jaar in een woonwagen gewoond hadden, plus dat zij inwoner zijn van die gemeente. De rechter vond dat de gemeente die laatste twee eisen niet mocht stellen. Advocaat Jaasma legt uit waarom, en wat een gemeente wel mag opnemen in de voorrangsregels voor toewijzing. 

 

’De plek in de geschiedenis, daar willen wij erkenning voor’

Er moet meer aandacht komen voor de vervolging van Sinti en Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de geschiedenislessen op scholen, maar ook tijdens de Nationale Dodenherdenking. Daarvoor pleit activiste Lalla Weiss, die zich al jaren inzet voor de rechten van Sinti en Roma. 

 

'Wij zijn op dezelfde basis vervolgd en vermoord als Joden. Dat wordt weleens vergeten.’

Ter nagedachtenis aan zijn omgekomen familie heeft Zoni Weisz (86) op 18 april Stolpersteine gelegd voor zijn oude huis aan de Laarstraat in Zutphen. 'Er ging niet één dag in mijn leven voorbij dat ik niet op de een of andere manier teruggekeken heb en teruggedacht heb aan mijn familie', zegt Zoni in de reportage die Omroep Gelderland over hem en zijn in de Tweede Wereldoorlog vermoorde vader, moeder, twee zusjes en broerje maakte.

 

Tonny zoekt talent - Jaymio Brink (18)

In deel 8 duikt Tonny Pruijmboom in de wereld van BMX met BMX talent Jaymio Brink, die in de voetsporen treedt van zijn vader Dorus Brink. Jaymio is vijf keer Nederlands kampioen, een keer Europees kampioen, drie keer derde van de wereld geworden en een keer tweede van de wereld bij de junioren. Ook vader Dorus komt aan het woord.

 

Zusilia en Noa in de race voor nationale miss-titel 

Bij de miss-verkiezingen van tegenwoordig draait het niet meer om mooi zijn alleen. Je moet onder andere goed overweg kunnen met anderen, zakelijk talent hebben en hart voor een goed doel. Noa van 15 en Zusilia van 30 jaar hebben het in zich. Beiden dingen dit jaar mee naar de nationale titel van miss. Zusilia naar die van Miss Netherlands Universe, en Noa naar die van Miss Teen Nederland.

 

Een nieuwe woonwagen? Eerst zelf voorfinancieren graag

Was er dit jaar net goed nieuws vanuit de NHG - met ingang van 1 januari kan ook voor woonwagens extra worden geleend voor energiebesparende maatregelen - is er een fikse nieuwe kink in de kabel op het hypothekenfront. De Rabobank heeft de voorwaarden zo veranderd dat pas een hypotheek wordt verstrekt als de woonwagen op de standplaats staat. En er zijn meer beperkende voorwaarden.

 

En verder:

• Toch verzekering mogelijk via Centraal Beheer en FBTO?
• 'Daar praat ik niet over'. Boek van Anjes Wolfs-Driessen over het leven van haar moeder Mädie Franz, een Sinti meisje dat de oorlog overleefde. 
• Nieuws van WBN: agenda herdenkingen en andere evenementen.
• Geldzaken: huurverhoging per 1 juli
• Raad voor de Journalistiek veegt klacht van de Stichting Sinti, Roma en Reizigers over berichtgeving NOS van tafel
• Nieuws kort

 

Het Wiel 2021-1

Over nooit ingeloste beloftes

Meer dan twintig jaar geleden, vlak voor de afschaffing van de Woonwagenwet, kwam toenmalig staatssecretaris Remkes met een overzicht van 46 ‘tekortgemeenten’. Hoe zijn deze gemeenten omgegaan met de tekorten? Hebben ze de benodigde standplaatsen ooit bijgebouwd? Journalist Inge Oosterhoff zocht het uit voor Pointer, een onderzoeksprogramma van KRO-NCRV.  

Beleid gemeenten - De stand van zaken

Hoe gaan gemeenten om met het nieuwe beleidskader van minister Ollongren? Is de behoefte aan standplaatsen inmiddels geïnventariseerd? Zijn er plannen voor uitbreiding? In het vorige Wiel hielden we een rondje langs een aantal 'goede voorbeeld-gemeenten'. In dit Wiel een nieuwe ronde, waarbij opvalt dat gemeenten en bewoners soms wel een heel andere inschatting maken van de behoefte aan standplaatsen. 

Hoe gaat het nog met… Janske

In een woonwagen ben ik geboren… Het is al tientallen jaren terug dat Janske dit nummer zong, maar het is nog niet vergeten. Het zou het lijflied van woonwagenbewoners worden. Heel bijzonder, want Janske Mentzij (54) was nog maar vijftien in die tijd. Ze is altijd met muziek bezig gebleven en maakte begin vorig jaar een comeback met Ik ben weer terug. 

Woonwagenrecht: Huurwoonwagen, heb je daar recht op?

Woonwagenadvocaat Sjoerd Jaasma ontvangt regelmatig vragen van woonwagenbewoners over het kunnen huren van een woonwagen. Het is bekend dat het overgrote deel van de woonwagenbewoners over een eigen woonwagen beschikt, maar er is nog steeds een groep van minimaal 25 procent die graag een huurwagen wil. Heb je daar recht op?  Advocaat Jaasma gaat op deze veelgestelde vraag in.  

Sinti in Nuenen hebben veel geduld nodig

Twee jaar geleden wilde de provincie Noord-Brabant de gemeente Nuenen samenvoegen met Eindhoven, want de dorpelingen waren niet in staat hun eigen zaken te regelen. Op het laatst ging de annexatie niet door. Het dossier Woonwagenzaken van meer dan 1000 pagina’s laat zien dat het er misschien toch van moet komen. De gemeente geeft heel veel geld uit, maar de bewoners merken er niets van.

Geschiedenis Haagse Sinti en Roma vastgelegd

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, verbleven de meeste Sinti en Roma in Nederland in de stad Den Haag. Daar zijn tijdens de zigeunerrazzia van 16 mei 1944 ook de meeste mensen opgepakt. Hoe hun leven er voor die desastreuze dag uit zag, en wat de gevolgen waren van de razzia, is te lezen in Sinti en Roma in Den Haag - Voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog (1900-1970). Het boek is in opdacht van het Haags Gemeentearchief geschreven door onderzoeker Peter Jorna.

Moedige redders in Middelharnis

Het is altijd prettig als mensen meedenken over interessante verhalen voor de lezers van Het Wiel. Zo werd de redactie door een opmerkzame lezer gewezen op een artikel in Eilanden-Nieuws van 5 juli 2002. Het gaat over het verloop van de Watersnoodramp op 1 februari 1953 bij het woonwagenkampje in Middelharnis. Dit keer belicht vanuit het perspectief van enkele moedige dorpsgenoten, die in actie kwamen toen ze hoorden dat bewoners van het kampje in grote nood verkeerden. 

Verder in dit Wiel

• Oordeel 'weigeren huurwoonwagen geen discriminatie' stelt teleur
• Hoe staat het met de monitor woonwagenstandplaatsen?
• Column Tonny: koud hè...
• Gemeente Hoogeveen zet streep door stilstand-beleid na uitkomst behoefteonderzoek
• Ook gemeente Den Haag gaat kijken naar mogelijkheden tot uitbreiding
• Nieuws vanuit de VSRWN (Vereniging Sinti, Roma en Woonwagenbewoners in Nederland) 
• Geldzaken: Steunregelingen in coronatijd
• Liefs van....

 

 

 

 

Het kerstgevoel van… Johnny Rosenberg

Aan het eind van het jaar vraagt Het Wiel vaak een bekende Nederlander met roots in de woonwagen naar zijn of haar herinneringen en gevoel bij Kerst. Dit jaar het kerstgevoel van zanger en muzikant Johnny Rosenberg, telg uit de zeer muzikale familie Rosenberg, die vorig jaar nog 'All together now' won. 

Nog vaak discriminatie woonwagenbewoners, Sinti en Roma

Woonwagenbewoners, Sinti en Roma in Nederland ervaren nog vaak discriminatie. Ook voelen zij zich buitengesloten van de maatschappij. Dat blijkt uit een onderzoek van het Europese bureau voor de Grondrechten (FRA). Het bureau heeft ruim 4600 Roma, Sinti en reizigers geïnterviewd in zes landen: België, Ierland, Engeland, Zweden, Frankrijk en Nederland. 

Ceija Stojka – Een Roma meisje in de oorlog

In concentratiekamp Auschwitz kreeg ze een nummer op haar arm getatoeëerd: Z6399. De Z van ‘zigeuner’. Ceija Stojka was een meisje van pas tien jaar oud. ‘De ellende, het leed, ik ruik het nog’, zou ze jaren later schrijven in haar boek: Wij leven in het verborgene. Heel bijzonder is dat ze de gruwelen van drie naziconcentratiekampen heeft overleefd.

“In een stenen huis gaan wij dood”

Met deze uitspraak illustreert een trotse Sintezza (vrouwelijke Sinti) het verzoek van de verhuurder om in sociale huurwoningen of chalets te gaan wonen. "Wij willen wonen zoals de Sinti dat altijd hebben gedaan: in een woonwagen! "
Om meer bekendheid te geven aan de Sinti cultuur, meldde zij de Sinti in Weert aan voor de Erfgoedprijs Weert. Van de twaalf genomineerde initiatieven kreeg dat van haar veruit de meeste stemmen. De erfgoedprijs voor het immaterieel erfgoed van de Sinti was een feit.

Zigeunerrazzia in Helmond

Op 16 mei 1944 werd de familie Hanstein aangehouden op het woonwagenkamp Scheidijk in Helmond en op transport gezet naar kamp Westerbork. Twee personen wisten tijdens de tocht naar het politiebureau te ontsnappen en overleefden de Tweede Wereldoorlog. De rest van de familie werd omgebracht. De getuigenis van Stephanus (Tatta) Hanstein, die eerder werd opgetekend in het boek Ik ben een zigeuner uit 1980 van Jan Beckers.

_{Foto: politie bij razzia van Sinti en Roma, winter 1937 in Renningen / Leonberg Duitsland. Bundesarchiv Duitsland}

 

 

Woonwagen Awards uitgereikt

Voor het zevende achtereenvolgende jaar vond zondag 1 oktober de Roma Pride plaats. Tien landen deden dit jaar mee. In Nederland was de organisatie in handen van de Vereniging Sinti, Roma en Woonwagenbewoners Nederland (VSRWN). Zij greep de Roma Pride aan om Woonwagen Awards uit te reiken aan mensen die zich hebben ingezet voor woonwagenbewoners, Sinti en Roma. Onder de winnaars: voormalig minister Stef Blok van Wonen, Arnhems wethouder Wonen Geert Ritsema en journalist Felix Nijland uit Oldenzaal.
^{(foto: Peter Jorna)}

Beek en Donk in teken van Latcho Diewes, oftewel ‘goedendag’!

De Sinti-cultuur delen met de buitenwereld. Dat is de gedachte waarmee Koekie Wagner uit Lieshout voor de tweede keer het Latcho Diewes festival organiseerde. Op 16 en 17 september stond Beek en Donk in het teken van gipsy muziek, dans, traditionele Sinti gerechten én - voor het eerst dit jaar – een bedevaart.
_{* Fotograaf Marcel van de Kerkhof heeft het tweedaagse festijn vastgelegd in prachtige beelden. Deze zijn te bekijken op www.mooilaarbeek.nl. Directe link: foto's zaterdag 16 september foto's zondag 17 september, inclusief bedevaart}

De passie van… Cillia

Priscillia (26), zoals haar volledige voornaam luidt, is als klein meisje opgeroeid in een muzikale familie. Haar “papoe" was violist en bassist en de beroemde Stochelo Rosenberg is een neef van haar moeder. Ritme volop dus in de familie. En dat zit Cillia, die inmiddels meerdere prijzen in de wacht heeft gesleept als latin danser, duidelijk in de genen.
^{(foto: Cor & Rob Ronda)}